> Kristallnacht herdenking 1938 - 2008, 9 november 2008
Sinds 1992 organiseert de stichting Nederland Bekent Kleur de Kristallnacht-herdenking in Amsterdam. Bij de herdenking in 2008 was er een optreden van de band Caspian Hat Dance en een interview met Rene Boer (22) van de Universitaire activisten en Mirjam Ohringer (84) van de Stichting Vriendenkring Mauthausen. Sprekers waren verder Ed van Thijn (oud-minister van Binnenlandse Zaken), Mohammed Rabbae (oud-Tweede Kamerlid) en René Danen (voorzitter Nederland Bekent Kleur).
Bekijk ook de toespraken van Ed van Thijn (oud-minister van Binnenlandse Zaken) en Mohamed Rabbae (oud-Kamerlid) of zie het verslag van RKK op Radio1. Hieronder kun je ook klikken op de reportages van het NOS-Journaal en AT5-Nieuws.
NOS Journaal
AT 5 Journaal
Sprekers Kristallnacht 2008
De Kristallnacht
Op 9 november 2008 is het precies 70 jaar geleden dat de Kristallnacht plaatsvond in Nazi-Duitsland. De Kristallnacht was een georganiseerde gewelddadige aanval tegen Duitse joden in de nacht van 9 november 1938. Op massale schaal werden synagogen in brand gestoken, winkels en bedrijven verwoest, huizen, scholen en begraafplaatsen beklad, en bijna honderd Joden vermoord. De door de Nazi’s bedachte term Kristallnacht verwijst naar het vele glaswerk dat werd vernield.
Het is belangrijk om te begrijpen dat het niet om een spontaan ontstane situatie van xenofobie ging maar om van bovenaf georganiseerde treiterijen met als doel Joden te bewegen het land te verlaten. Het was een georganiseerde explosie van geweld gevoed door toenemende spanningen, pesterijen en verbodsbepalingen tegen Joden. Joden werden eerder al stelselmatig uit het Duitse openbare leven geweerd door ze uit te sluiten van onderwijs en arbeid.
Uiteindelijk werd na de Kristallnacht besloten tot gedwongen ‘verhuizing’, deze verdrijving bracht grote vluchtelingenstromen op gang, ondermeer naar Nederland, waar de Joden werden opgevangen in het daarvoor gebouwde vluchtelingenkamp Westerbork. In 1942, slechts negen jaar nadat ze aan de macht zijn gekomen, besluiten de nazi´s definitief tot algemene uitroeiing van minderheden. Miljoenen doden zijn het gevolg, naast Joden ook honderdduizenden homoseksuelen, zwarten, Roma en Sinti (zigeuners), communisten en religieuze minderheden.
Kristallnacht "in het licht van vandaag"
Centraal in de herdenking staat de link tussen verleden en heden. Met als belangrijke les om niet weg te kijken, maar stelling te nemen. Het belang hiervan is sinds 11 september 2001 en met de opkomst van nieuwe rechtspopulistische partijen in de Tweede Kamer nog groter geworden. Helaas juist in ons land: Nederland is gedegradeerd van ambassadeur van tolerantie, tot land van intolerantie. Volgens Amnesty International en de Monitor Racisme is er een duidelijke toename van verbaal en fysiek geweld tegen ‘migranten’.
De Raad van Europa waarschuwt dat Nederland aan de top staat in Europa wat betreft de groeiende islamofobie, ook de stelselmatige bagatellisering hiervan baart de rapporteurs grote zorgen. Ook komen nog steeds mensen naar Nederland die vluchten voor oorlog, armoede en geweld, maar uit internationaal onderzoek blijkt dat Nederland een zeer restrictief vluchtelingenbeleid heeft en de behandeling van vluchtelingen steeds vaker in strijd met de mensenrechten is.
Na 70 jaar is er nog steeds behoefte om de Kristallnacht te herdenken Juist nu we in het dagelijks nieuws steeds meer horen over inhumane vluchtelingenopvang; openlijke stigmatisering van minderheden (‘Achterlijke Moslims’, ‘Marokkaanse Kolonisten’), de roep om Moslims ‘het land uit te zetten’; en de recente plannen om Antilianen en Marokkanen te onderwerpen aan “racial profiling” (criminaliteit aan etniciteit koppelen). We moeten ons dus niet alleen in algemene zin uitspreken tegen racisme, maar lessen trekken uit het verleden.
9 november is een uitgesproken moment om het verleden te herinneren en gezamenlijk te protesteren tegen iedere vorm van racisme. Juist in een tijd van economische crises en onzekerheid zijn mensen vatbaar voor tweedeling en zondebokvorming. We roepen daarom juist nu op voor solidariteit en verdraagzaamheid. Ongeacht afkomst; zwart, wit, Moslim, Jood, vluchteling: in Nederland is iedereen welkom.
-- Meer informatie over de Kristallnacht
Lees hier meer over de geschiedenis van de Kristallnacht in de jaren dertig. Of bekijk het fragment uit de documentaire "Als een fascist ademt dan liegt hij" waarin oud-verzetsstrijder Henk van Moock verteld over de Kristallnacht en hoe slecht vluchtelingen uit Duitsland destijds werden opgevangen in Nederland. Van Moock die een van de organisatoren van de Februaristaking was bleef tot op hoge leeftijd actief tegen iedere vorm van racisme. Ondermeer als ambasadeur van Nederland Bekent Kleur in de jaren negentig. Zie het filmpje:
Toespraak Ed van Thijn (oud-minister van Binnenlandse Zaken)bij de Kristallnachtherdenking 9 november 2008
KRISTALLNACHT
Bij herdenkingen als deze zijn we vaak te snel geneigd lijnen door te trekken naar het heden, zonder écht stil te staan bij wat er TOEN gebeurd is. Daarom las ik voor deze gelegenheid, net gepubliceerde “48 Hours of Kristallnacht”, an oral history van Mitchell Bard. Herinneringen van ooggetuigen van die nacht van barbarij, waarin door het hele land, bendes van bruin- en of zwarthemden joodse winkels binnenvielen en vernietigden, tientallen synagogen in brand werden gestoken, de draak werd gestoken met heilige voorwerpen als de wetsrollen die onder gejuich op brandstapels werden gesmeten, joodse mannen die met duizenden werden mishandeld en afgevoerd, hun huizen kort en klein geslagen, vrouwen en kinderen die – vaak met bijlen - werden geslagen en in een aantal gevallen ook werden afgemaakt, soms uit het raam gegooid. Een golf van straatterreur die aan duidelijkheid niets te raden liet: dit was het voorportaal van de SHOAH. Honderdduizenden joden sloegen op de vlucht, maar werden aan de grenzen tegengehouden. Ook aan de Nederlandse grens. Ze zaten als ratten in de val.
Het meest huiveringwekkend is de oorverdovende stilte. Onder de omstanders. Onder de medeburgers. Onder de intellectuele elite of wat daarvan nog over was. Maar vooral ook in de internationale gemeenschap, als dat woord toen al bestond. Het gebeurde 40 dagen na de conferentie in München, u weet wel, waar Chamberlain na afloop triomfantelijk zei: PEACE FOR OUR TIME. Hitler wist dat hij een potje kon breken. Na afloop bleef het dan ook muisstil. Een beschamend verhaal waaruit niet genoeg lessen kunnen worden getrokken
Maar welke lessen? Vergelijkingen zijn hachelijk. Er gebeuren vandaag ook vreselijke, maar volstrekt onvergelijkbare dingen. Kleine groepen van Marokkaanse jongeren terroriseren hun omgeving. Joodse jongetjes met een keppeltje worden uitgescholden. Uitingen van Moslimhaat zijn, ook in het parlement, aan de orde van de dag. Fitna is dan wel, volgens het Openbaar Ministerie, niet vergelijkbaar met Mein Kampf, maar stigmatiserend en haatzaaiend is het wel.
Met een beroep op de vrijheid van meningsuiting wordt veel Unfug door de vingers gezien. De politiek weet niet goed raad met deze vormen van neo-racisme, uitzonderingen als Pechtold en Halsema daargelaten. We hebben het over het grote goed van de vrijheid van meningsuiting, en daar ben ik het hartgrondig mee eens, maar gaan voorbij aan de nieuwe taboes: Je mag de rechtsradicalen in dit land niet “demoniseren” ook al doen ze het zelf. Je mag het begrip racisme eigenlijk niet gebruiken, want het haatzaaien tegen Moslims is iets heel anders. Het is ook geen vreemdelingenhaat of xenofobie. Het is zoals velen denken en dus mag het ook worden uitgesproken. Maar de walging die het bij vele anderen oproept mag niet worden uitgesproken.
Er is nog iets dat mij verontrust. Dat kwam naar voren bij de presentatie van de nieuwe wetgeving tegen godslastering. De afschaffing van art. 147 (smalende godslastering) en de uitbreiding van het beledigingsartikel 137 (Wetboek van Strafrecht), waarmee ik het eens ben. Daarbij is gezegd dat een belediging geen belediging kan zijn als deze is gedaan in de context van het politieke debat. Dat was ook al vastgesteld door het OM toen het besloot de makers van Fitna niet te vervolgen. “”De uitspraken van Wilders zijn gedaan in het kader van een politiek debat. Die context ontneemt in dit geval de strafbaarheid aan de uitlatingen”.
Ik denk dat het omgekeerde waar zou moeten zijn. Nog maar een paar jaren geleden was ik betrokken bij de vaststelling van een handvest voor politieke partijen voor een niet-racistische samenleving, ondertekend door de leiders van zo’n 100 europese partijen, plus de Assemblee van de Raad van Europa, plus het Europese parlement,.zeggende dat juist de politiek een bijzondere opiniërende en educatieve taak heeft om de grondbeginselen van onze democratie hoog te houden en de dure plicht heeft elke uitingsvorm van racisme te bestrijden en zeker ook de plicht heeft zich daarvan te onthouden. Het is dus precies omgekeerd van wat het OM zegt: Juist omdat Fitna deel uitmaakt van een politiek debat is bestrijding daarvan geboden,
De politiek heeft een voorbeeldfunctie en niets is erger dan een oorverdovende stilte zoals in de jaren ’30.
Gelukkig pakt hier en daar – en niet op de minste plaatsen – de politiek die functie op. Sprekend over dit onderwerp is het toch een hartverwarmende doorbraak wat zich deze dagen in Amerika heeft afgespeeld. Racisme en/of anti-racisme speelde, aldus alle peilingen, geen rol. Obama én de mensen die hem gekozen hebben stonden daar boven! Amerika heeft kleur bekend en de rest van de wereld volgt.
En in Nederland heeft de gemeenteraad van Rotterdam Aboutaleb tot burgemeester gekozen. Het lijkt erop dat wij, 70 jaar na de Kristallnacht, een nieuw tijdperk hebben betreden. Peace for our time, binnen de samenleving. Laten we hopen dat het deze keer beklijft.
Toespraak van Mohamed Rabbae bij de Kristallnachtherdenking 9 november 2008
De Kristallnacht was het begin van het einde: het einde van 6 miljoen joden afgemaakt op een barbaarse manier door een krankzinnige regime. Een schande voor de hele mensheid! Nog meer een schande voor diegenen – zoals de president van Iran- die de holocaust ontkennen. Maar schande ook voor al diegenen die daar niets van hebben geleerd! Het antisemitisme en het racisme lopen nog steeds als macabere spoken rond in onze wereld.
Ook in Nederland wordt hier en daar een joodse medeburger gepest of aangevallen, niet om wat hij doet maar om wat hij is. Dat mag nooit! Wij -als Nederlanders van Arabische afkomst dienen de Joden niet alleen in Nederland maar overal in de wereld te zien en emotioneel aan te voelen als onze broeders en zusters. Het Midden-Oosten conflict mag onze diepe verbondenheid niet aantasten.Op ons beiden - moslims en joden- rust daarom de plicht om de banden met elkaar sterk aan te halen. Want we begrijpen elkaar.
Onze Joodse broeders en zusters herkennen het joodse leed in de manier waarop de racisten in Nederland de moslims behandelen:
“ Wilders betoogt dat de moslims moeten worden aangepakt en dat de Koran een fascistisch boek is. Zo is ooit de vervolging van joden begonnen, door het veralgemeniseren van zaken” constateert Harry de Winter. De racisten, die tegenwoordig in de Tweede Kamer -het hart van de Nederlandse democratie- zijn genesteld, hanteren nu dezelfde strategie tegen de moslims en de allochtonen als de nazi’s tegen de Joden toen: ze bestempelen de moslims als onbetrouwbaar, niet-loyaal aan Nederland, ze vormen een vijfde colonne, hun cultuur en godsdienst zijn inferieur, de Koran is barbaars, ze passen niet in onze superieure cultuur, de politie moet op hen kunnen schieten, het leger moet tegen hen ingezet worden, ze moeten het land uitgezet worden, etc!
“Als Wilders hetzelfde over Joden ( en het oude testament) gezegd zou hebben als wat hij nu over de moslims (en de Koran) uitkraamt, dan was hij allang afgeserveerd en veroordeeld wegens antisemitisme” gaat Harry de Winter verder. Wilders wil artikel 1 van de grondwet afschaffen om te kunnen discrimineren. De ervaring met deze racist laat zien dat afschaffing van dat artikel niet eens nodig is. Hij discrimineert zoals hij ademt!! Discriminatie is zijn zuurstof!
En wat doet het Openbaar Ministerie(OM)? Niets!! Die laat zich makkelijk hypnotiseren door de doorzichtige bewering van Wilders dat hij de islam wel discrimineert , maar niet de moslim! Kunt u het nog volgen?
De populisten en racisten handelen in angst. Hun electorale oogst is groter naarmate de spanningen en chaos in de samenleving groter zijn.
Racistisch extreem- rechts is de betonrot van onze samenleving!
Er is volgens Jean Monnet “een dynamiek van de angst en een dynamiek van de hoop”. De hoop op een vreedzame en ontspannen samenleving wordt niet vanzelf werkelijkheid. Daarvoor is het nodig dat we het racisme van extreem -rechts actief bestrijden. Daarvoor is hetnodig dat de democratische partijen hun rug recht houden, niet toegeven aan de electorale angst, de extreem- rechtse hooligans in de Tweede Kamer heropvoeden in de democratische omgangsvormen, en zich niet laten besmetten door de discriminatievirus: De verwijsindex voor Antillianen, de Rotterdamwet die sommige wijken gesloten houdt voor de kansarmen (voornamelijk allochtonen) en het criminaliseren van de Marokkanen zijn zorgelijke tekens aan de wand!
Onze bijeenkomst vanavond is daarom niet alleen een herdenking van de Kristallnacht en een bewijs van solidariteit met onze Joodse broeders en zusters; het is ook een oproep aan de meerderheid van de samenleving om alert te blijven en luid haar stem te verheffen tegen het racisme:
Want: het ergste is niet dat de slechten spreken, het ergste is dat de goeden zwijgen!
Kom op voor een beschaafd Nederland!
Uiteindelijk voeren de racisten een verloren strijd!
Meer informatie:
Bekijk hier het fotoverslag van de Kristallnachtherdenking 2008
Download hier de poster (pdf) van de Kristallnachtherdenking 2008
Download hier de poster (jpeg) van de Kristallnachtherdenking 2008
Download hier de flyer (pdf) van de Kristallnachtherdenking 2008
Kristallnacht herdacht in negen steden in het land
Naast de herdenking van Nederland Bekent Kleur aan de Amstel in Amsterdam waren er nog op negen andere plaatsen in het land bijeenkomsten naar aanleiding van 70 jaar Kristallnacht. Klik op onderstaande locaties voor meer informatie: